Helene Schjerfbeck in Haags Gemeentemuseum

Bij de tentoonstelling van Helene Schjerfbeck in het Haags Gemeentemuseum: Helene Schjerfbeck was een Finse schilderes die leefde van 1862 tot 1946. Je kan in haar werk zien dat ze een klassieke schildersopleiding volgde. Ze schildert echt plaatjes. Soms een beetje zoetige portretten van kinderen en van jonge volwassenen. Haar werk is hier en daar ook dromerig te noemen. In een viertal schilderijen probeert zij te breken met die plaatjesmakerij en onderzoekt zij de materie (verf) en wat zij daarmee kan uitdrukken. Ook zie je daarin bewijzen dat zij zich wat gelegen liet liggen aan het impressionisme. Het zijn deze schilderijen die het gemis aan artistieke inhoud in het andere werk goedmaken. Het zijn deze schilderijen die een rechtvaardiging vormen voor één van haar uitspraken die bijna onopvallend op de muur is aangebracht. "Ik ben niks. Ik onderzoek ..... " -Had ze maar wat meer in impressionistische richting gezocht- , verzucht ik dan. Deze week zei ik tegen iemand dat ik het een waardeloze tentoonstelling vond, maar die uitspraak wil ik hier herroepen. Het is zelfs een prima tentoonstelling omdat die inderdaad heel duidelijk laat zien dat in het werk van een schilder grosso- modo bestaand uit plichtmatig geschilderde plaatjes enkele topstukken bewijzen dat het de schilder ernst was zijn kunst te vernieuwen.


Bij Schjerfbeck kostte dat ontzettend veel moeite. Maar wacht even .... Laten de conservatoren die deze tentoonstelling samenstelden wel de kunstenaar zien die zij werkelijk was ? Had de expositie niet veel meer van die "ontsnappingspogingen" kunnen bevatten en was daardoor niet veel meer het beeld ontstaan van een kunstenaar die aan de traditie trachtte te ontkomen ? Laten we het erop houden dat de makers van deze tentoonstelling met die vier spannende doeken in die rimpelloze zee van plaatjes heel voorzichtig erop hebben gewezen dat Helene Schjerfbeck in een uithoek van Europa toch enige vernieuwing voorstond. - Michel Ball -

July 28, 2007 6:25 AM